SPIN
- metoda prowadzenia rozmowy handlowej, którą opracował brytyjski naukowiec Neil Rackham (profesor wizytujący University of Portsmouth, Cranfield School of Management, University of Sheffield oraz University of Cincinnati.)
W trakcie 12 lat, w 20 krajach,
przeprowadził badania, w których analizował postępowanie handlowców i kupców podczas realnych rozmów biznesowych. W efekcie określił model prowadzenia etapu Analizy Potrzeb, jaki realizowali najskuteczniejsi sprzedawcy. Opisał go w książce pt. "SPIN Selling", wydanej w 1988 roku.
Nazwa SPIN jest akronimem, od pierwszych liter nazw rodzajów pytań. Model tworzą 4 pytania:
Situation questions (sytuacyjne)
Problem questions (problemowe)
Implication questions (implikacyjne)
Need-payoff questions (naprowadzające)
Technika 5P ( Five Steps of Defining Needs) - w roku 2004 model Neila Rackhama zmodyfikował Tomasz Krawczyk (zawodowy negocjator, praktyk sprzedaży, dyrektor programowy Stainer Consulting). Przyznał, że metoda SPIN jest jednym z najlepszych modeli analizy potrzeb opracowanych na rynku. Twierdzi jednak, że w praktyce model ten nie sprawdza się w pełni, gdyż mimo zidentyfikowania problemów kupca, ten może zaskoczyć handlowca swoimi indywidualnymi preferencjami, których pytania SPIN nie rozpoznają. Czasami indywidualne wyobrażenia klienta są przez niego wypowiadanie przy okazji omawianego tematu, lecz jeżeli to nie nastąpi, SPIN traci swoją skuteczność.
Model Neila Rackhama został dogłębnie sprawdzony w praktyce, osobiście przez Tomasza Krawczyka, jak i podległe mu zespoły przedstawicieli handlowych, podczas 12 lat wprowadzania przez nich firm na nowe rynki. W wyniku doświadczeń rozszerzył model SPIN o dodatkowy rodzaj pytań, opracowując Technikę 5P (technika pięciu pytań). W ramach autorskich programów szkoleniowych model ten nazwał Five Steps of Defining Needs.