Błąd poznawczy - termin z zakresu psychologii określający nieracjonalne postrzeganie rzeczywistości, wpływające na ludzkie postawy, emocje, rozumowanie i zachowanie. Człowiek tworzy własną  subiektywną wizję rzeczywistości.

Przykładowe błędy poznawcze:
	Efekt fałszywego konsensusu - przekonanie człowieka, że inni ludzie generalnie myślą podobnie do niego, a jeżeli obecnie jeszcze nie myślą  tak, jak on,  to w przyszłości z pewnością będą posiadać poglądy zbieżne z jego obecnym zapatrywaniem. Kluczowe badania przeprowadzili w tym zakresie  prof. Lee Ross  i   prof. Todd Rogers.
	Powyżej średniej - człowiek  podświadomie  postrzega swoją osobę bardziej pozytywnie, uważając, że w większości realizowanych przez siebie działań prezentuje poziom  powyżej średniej.  W psychologii przyjęto wskaźnik  better than average  i zrealizowano  badania,  które wykazały nieracjonalność samooceny człowieka.
	Efekt aureoli - tendencja do  automatycznego  przypisywania człowiekowi cech na podstawie zrobionego przez niego wrażenia. Wrażenie  opromienia  swoim blaskiem pozostałe cechy i decyduje o sposobie, w jaki jest postrzegany przez inne osoby. Człowiek ma  automatyczną  skłonność przypisywania ludziom fizycznie atrakcyjnym takich cech, jak sympatyczność, uczciwość, talent, inteligencję, i dzieje się to bez udziału świadomości.
	Efekt posiadania - człowiek postrzega posiadane przez siebie wyroby, umiejętności, cechy charakteru jako bardziej wartościowe, niż te, których nie posiada. Efekt wynika z działania mechanizmu  ego.
	Efekt potwierdzenia - umysł człowieka preferuje informacje, które potwierdzają jego opinie, niezależnie od tego, czy te informacje są prawdziwe. Z dużej ilości informacji umysł selekcjonuje i wybiera te, które potwierdzają poprawność jego myślenia i działania. Ludzie  podświadomie  wychwytują informacje dla nich korzystne (stawiające ich w dobrym świetle), zapamiętują je również w sposób selektywny oraz interpretują w subiektywny, stronniczy sposób. Efekt ten jest szczególnie silny w przypadku zagadnień wywołujących u człowieka silne emocje i dotyczących mocno ugruntowanych opinii. Efekt wynika z działania mechanizmu  ego  oraz  dysonansu poznawczego.
	Efekt autorytetu - kiedy człowiek odbiera drugą osobę jako autorytet w określonej dziedzinie, jego umysł zgadza się z jego poglądami i nie ma tendencji do podważania wyrażanych przez nią opinii. Brak krytycznego podejścia powoduje podążanie za jej opiniami, a za tym realizowanie sugerowanych przez nią zachowań i sposobów myślenia. Ilustracją tego  błędu poznawczego  był eksperyment,  który przeprowadził  prof. Stanley Milgram  oraz inny  eksperyment przeprowadzony przez  prof. Charlesa Hoflinga.
	Efekt Niedostępności - kiedy coś jest mniej dostępne, człowiek postrzega to jako bardziej cenne i bardziej pragnie to posiadać.
	Efekt Zaangażowania i Konsekwencji - człowiek odczuwa wewnętrzną potrzebę bycia  konsekwentnym  wobec opinii, które wypowiedział, decyzji, które podjął oraz działań, które zrealizował. W efekcie, kiedy nie jest do tego zmuszony, nie zastanawia się, czy jego zachowanie i wyrażone opinie były prawidłowe, lecz  automatycznie,  konsekwentnie  je powtarza i ich broni, będąc przekonanym, że myśli i czyni dobrze.
	Efekt Kontrastu - zestawione ze sobą przedmioty, sylwetki, opinie i informacje wpływają na siebie i zmieniają ich odbiór. Człowiek postrzega przedmioty, informacje, ludzi i ich cechy przez pryzmat znanych sobie przedmiotów, informacji oraz innych ludzi. W zestawieniu następuje w umyśle człowieka zwiększenie lub zmniejszenie obserwowanych cech.
	Sprawiedliwy świat - człowiek odczuwa potrzebę wiary, że dobre rzeczy przytrafiają się ludziom dobrym, a złe ludziom złym, przez co postępując zgodnie z ustanowionymi normami może zakładać, że nic złego  nie powinno  mu się przytrafić. Takie podświadome założenie i przekonanie jest podstawą mechanizmu radzenia sobie z rzeczywistością. Daje ono człowiekowi poczucie bezpieczeństwa i spokój życia. Wiara w  sprawiedliwy świat  i obwinianie (odrzucanie) ofiar stanowi formę reakcji obronnej człowieka na wystąpienie zaskakującej, trudnej dla niego do zrozumienia tragedii i cierpienia innej osoby. Badania tego mechanizmu przeprowadzili:  prof. Melvin J. Lerner  oraz  prof. Ronnie Janoff-Bulman
	Zasada Dowodu Społecznego - kiedy człowiek dowiaduje się, że inni ludzie podjęli jakąś decyzję, dokonali jakiegoś wyboru, jego umysł  podświadomie,  automatycznie  uważa, że produkty lub działania wybrane przez innych ludzi muszą być dobre (niekoniecznie najlepsze, ale dobre i z pewnością nie beznadziejnie złe).