Zasada Kontrastu - mechanizm wpływający na sposób postrzegania. Zestawione ze sobą przedmioty, sylwetki, opinie i informacje wpływają na siebie i zmieniają ich odbiór. Produkt lub informacja prezentowana jako druga, jest postrzegana przez pryzmat produktu lub informacji prezentowanej jako pierwsza. To mechanizm zaklasyfikowany do grupy automatyzmów, czyli automatycznych reakcji umysłu.
Rysunek obok prezentuje sposób postrzegania rozmiaru koła niebieskiego, w zależności od rozmiaru towarzyszących mu innych kół. Rozmiar kół czerwonych i zielonych, poprzez Zasadę Kontrastu, wpływa na odbiór kół niebieskich. Koło niebieskie przy kołach zielonych wygląda na mniejsze, niż jest naprawdę, a przy kołach czerwonych na większe, niż jest naprawdę. Zestawianie ze sobą cen, czy innych informacji oraz kolejność, w jakiej są prezentowane, wpływają na ich odbiór.
W 1975 roku Robert B.Cialdini przeprowadził eksperyment wykorzystujący Zasadę Kontrastu, badający mechanizm nazwany Drzwi w twarz (The Door in The Face). Do losowo wybranych osób podchodził badacz, składał skrajnie dużą prośbę (podjęcie się bezpłatnej pracy doradcy w Okręgowym Ośrodku Zatrzymań dla Nieletnich przez okres 2 lat), a gdy osoba jej nie przyjmowała składał mniejszą prośbę (podjęcie się jednorazowo funkcji opiekuna dla grupki dzieci podczas 2-godzinnej wycieczki do zoo). WYNIKI: Żadna osoba nie zgodziła się na prośbę "skrajną". Na zrealizowanie prośby mniejszej, następującej po prośbie skrajnie dużej, zgodziło się 50% osób badanych. W grupie kontrolnej, której prezentowano wyłącznie prośbę mniejszą, na jej zrealizowanie zgodziło się wyłącznie 16,7% osób badanych. Eksperyment ukazał skuteczność działania Zasady Kontrastu patrz opis eksperymentu)
Opracował Tomasz Krawczyk na podstawie:
R.B.Cialdini, J.E.Vincent, S.K.Lewis, J.Catalan, D.Wheeler, B.L.Darby "Reciprocal concessions procedure for inducing compliance: The door-in-the-face technique.", Journal of Personality and Social Psychology, 1975, 31(2), 206-215
Robert Beno Cialdini (ur. 27.04.1945) - profesor psychologii University of Arizona. Powszechnie znany jako autor książki "Wywieranie wpływu na ludzi" (Influence: Science and Practice). Sklasyfikował w niej metody wywierania wpływu na ludzi w postaci 6 zasad: wzajemności, konsekwencji, dowodu społecznego, sympatii, autorytetu, ograniczonej dostępności.